Categorie:
Het klinkt als het begin van een magisch sprookje. Maar de realiteit is dichterbij dan je denkt. De thuisbatterij is dé oplossing tegen overbelasting van het energienet en het inkrimpen van de Duck Curve.
We hadden het een tijdje terug over de Duck Curve. Dit is een grafiek die laat zien welke invloed wind- en zonne-energie hebben op de centrale energievraag, en welke door de energietransitie steeds meer lijkt op het zijaanzicht van een eend. Deze eend presenteert, naast vele kansen voor zonne-energie, ook een uitdaging voor de energievoorziening. Hieronder leggen we je uit hoe dit zit.
De energietransitie maakt het stroomverbruik van huishoudens en bedrijven onvoorspelbaar voor netbeheerders. Vroeger, toen iedereen nog volledig afhankelijk was van het energienetwerk, was het voor netbeheerders gemakkelijk om in te spelen op de energiebehoeftes. Immers, er waren geen andere energiebronnen. Maar nu we ook steeds meer eigen zonnestroom opwekken, neemt overdag de vraag naar stroom uit fossiele brandstoffen af. Tegelijkertijd neemt het aanbod toe, omdat we overtollige zonnestroom terugleveren aan het net. Hierdoor raakt het energienet overdag steeds voller, terwijl het ‘s avonds moeite heeft om de energievraag bij te houden wanneer de zonnepanelen uit staan.
Beleidsmakers zijn volop in discussie over dit probleem, waarop de volgende oplossingen steeds naar voren lijken te komen:
1. Het uitbreiden van het elektriciteitsnet, zodat er meer stroom opgeslagen kan worden;
2. De ruimte op het elektriciteitsnet efficiënter gebruiken, door belasting op piekmomenten te voorkomen middels ‘spitsmijden’;
3. De flexibele capaciteit vergroten, door energieverbruik te laten aansluiten op energieproductie.
Ook wij volgen de ontwikkelingen op de voet en werken dagelijks aan innovatieve en betaalbare oplossingen om het maximale uit zonne-energie te halen. Kijkend naar de bovenstaande oplossingen, zien we juist enkele problemen:
1. Door uitbreiding van het elektriciteitsnet kan teruggeleverde stroom overdag beter worden opgevangen. Maar op lange termijn vergroot dit het probleem van de Duck Curve alleen maar, aangezien er nu al meer stroom wordt opgeslagen dan nodig is. Het probleem is dan ook niet dat er overdag te veel opgewekte stroom is, maar dat dit wordt opgewekt op momenten dat er juist weinig verbruik is;
2. Spitsmijden – het vermijden van stroomverbruik op piekmomenten – vermindert stroomverbruik tijdens piekmomenten en de belasting op het elektriciteitsnet. Maar dit trucje werkt slechts tijdelijk. Want net als buiten de spits rijden, geldt ook hier: als één schaap over de dam is, volgen er meer. Met als gevolg dat er nieuwe piekmomenten komen en de oude slechts verschoven zijn. Daarnaast wordt de duck curve veroorzaakt door hoge zonneproductie overdag, terwijl de hoge consumptie pas tegen de avond is. Hoe je het ook wendt of keert, het ‘probleem’ is overdag;
3. Flexibele capaciteit is een oplossing die op lange termijn het meeste succes zal opleveren. Door het energieverbruik te laten aansluiten op de energieproductie, wordt de stroom verbruikt wanneer het wordt opgewerkt. Zo maak je slimmer gebruik van de opgewekte stroom. Fabrieken die gebruikmaken van windenergie kunnen bijvoorbeeld de productie opschalen tijdens momenten dat het hard waait en huishoudens met zonnepanelen kunnen de wasmachine aanzetten wanneer de zon schijnt. Zo wordt er minder teruggeleverd aan het net en raakt deze niet overbelast.
De laatste oplossing verkleint de buik van de eend aanzienlijk, maar de wisselwerking tussen vraag een aanbod is niet zo makkelijk als het lijkt. De elektriciteitsproductie kan vaak niet zomaar snel of automatisch worden aangepast, maar moet worden afgebouwd of opgeschaald afhankelijk van de vraag en weersomstandigheden. Door deze ‘remweg’ zal vraag een aanbod nooit volledig overeenkomen.
Laten we nog eens kijken naar het probleem: we wekken de meeste energie op tijdens de momenten dat we het minste nodig hebben, en wekken het minste op tijdens de momenten waarop we het meeste nodig hebben. Dat is onhandig.
In dit verhaal, zal de uitdaging voor de toekomst van de energievoorziening dus bestaan uit het perfect op elkaar afstemmen van het energieverbruik en de energieproductie. Dit is een lastig klusje. Tenzij je er nog een derde element aan toevoegt: het opslaan van de opgewekte energie. Hierbij is een ideale rol weggelegd voor de thuisbatterij. De held van de energietransitie.
In de strijd tegen de klok om het energienetwerk te redden van overbelasting en consumenten te bevrijden van hoge energierekeningen, bewijst de thuisbatterij haar meerwaarde. Volgens ons is er namelijk niet behoefte aan meer ruimte voor stroom, vermijdingsgedrag of dansen op een dunne lijn tussen vraag en aanbod. Er is juist behoefte aan het slimmer gebruiken van de opgewekte stroom en deze gebruiken wanneer het jou uitkomt. En hierin is de thuisbatterij de oplossing.
