Wat is het prijsplafond?
Het prijsplafond op energie voor huishoudens en kleinverbruikers werd op 1 januari 2023 ingevoerd door de Nederlandse overheid als tijdelijke maatregel voor het beperken van de energiekosten. Binnen de voorwaarden van het prijsplafond werd vastgelegd dat men niet meer dan een maximale prijs zou betalen voor de afname van gas, elektriciteit en stadswarmte. Voor een groot deel van de huishoudens betekende dit in 2023 een korting op de energierekening. Bij het vaststellen van het prijsplafond werd bovendien rekening gehouden met het gemiddeld jaarverbruik van een huishouden of kleinverbruiker.
Met het wegvallen van het prijsplafond voor energie betalen huishoudens en kleinverbruikers weer het reguliere tarief. Ook wordt het vaste energiecontract – naast een variabel energiecontract – vaker aangeboden, terwijl het dynamisch energiecontract geldt als een interessant alternatief.
Waarom is het prijsplafond afgeschaft?
Het prijsplafond wordt na 2023 dus niet verlengd in 2024, waarom? Dat heeft volgens het ministerie van Economische Zaken en Klimaat te maken met het feit dat de extreme prijspieken, waar in het jaar 2023 nog sprake van was, inmiddels achter ons liggen. Ook worden dergelijke prijspieken op korte termijn niet verwacht. Bovendien worden er inmiddels weer vaste energiecontracten aangeboden, waarbij de prijzen onder het prijsplafond liggen. Om die reden heeft het kabinet besloten het prijsplafond voorlopig af te schaffen.
Veel mensen vragen zich af of er iets in de plaats komt van het prijsplafond. Dat is niet het geval. De energieprijzen zijn grotendeels genormaliseerd en consumenten kunnen zelfstandig kiezen tussen een vast, variabel of dynamisch energiecontract.
ACM adviseert vast energiecontract
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is duidelijk in haar advies richting consumenten: kies bij voorkeur voor een langlopend vast contract. Daarbij refereert de ACM naar de dalende prijs voor een vast contract van 2 of 3 jaar; die prijs is de afgelopen tijd met 5 procent gedaald. Daarmee is het vaste contract momenteel vaak goedkoper dan een variabel energiecontract. Een vast energiecontract voor huishoudens en kleinverbruikers biedt bovendien zekerheid, en zorgt voor garanties wanneer externe factoren ervoor zorgen dat de energieprijzen plotseling stijgen.
Overigens komen consumenten met zonnepanelen niet altijd meer in aanmerking voor langlopende vaste energiecontracten. Onder meer Eneco en Essent hebben besloten om een vast energiecontract voor huishoudens met zonnepanelen te beperken tot 1 of maximaal 2 jaar. Meer informatie hierover lees je in dit artikel.
Minder zekerheid bij variabel energiecontract
Ruim 3 miljoen huishoudens maken momenteel gebruik van een variabel energiecontract. Dat is een sterke stijging ten opzichte van het voorjaar van 2023. Dit heeft mede te maken met het feit dat veel energieleveranciers tijdelijk geen gebruik maakten van vaste energiecontracten, als gevolg van de onzekerheid op de energiemarkt. Binnen een variabel energiecontract mogen leveranciers hun tarieven periodiek aanpassen. Meestal doen zij dit twee keer per jaar – op 1 januari en 1 juli – tenzij de globale energieprijzen door wisselende omstandigheden sterk stijgen. Een variabel energiecontract biedt dus minder zekerheid, maar je kunt dit contract wel altijd gratis opzeggen en overstappen naar een andere energieleverancier.
Dynamisch energiecontract in trek
Naast een vast of variabel energiecontract kiezen steeds meer huishoudens voor een dynamisch energiecontract. Daarbij betaal je de actuele energieprijs per uur. Informatie over de verwachte energieprijzen worden doorgaans een dag van te voren gedeeld met de klant, waardoor men het dagelijkse energieverbruik kan afstemmen op momenten van de laagste prijs. Schijnt de zon uitbundig of staat er veel wind? Dan zullen de dynamische energieprijzen laag zijn en kan je dus voordelig een wasje draaien of de elektrische auto opladen met de laadpaal thuis. Wel moeten klanten rekening houden met vaste maandelijkse servicekosten en btw over energie die ook bij een lage of negatieve stroomprijs in rekening wordt gebracht.
Momenteel maken circa 250.000 huishoudens gebruik van een dynamisch energiecontract. Bovendien is het aantal aanbieders van dynamische energie in het afgelopen jaar sterk gestegen.
Hogere energierekening in 2024 voorkomen
Hoe zorg je er nou voor dat de energierekening in 2024 laag blijft? Om dit te realiseren is het belangrijk om te blijven vergelijken. De energiemarkt verandert van tijd tot tijd, en dat zorgt niet alleen voor een bepaalde mate van onzekerheid, maar brengt ook kansen met zich mee. Hoe ontwikkelt zich bijvoorbeeld het aantal uren met een negatieve stroomprijs in 2024? En welke beweging maakt de prijs van een variabel energiecontract? Door slim in te spelen op zowel de marktsituatie als je persoonlijke situatie – ga je bijvoorbeeld meer stroom verbruiken? – kan je ook in 2024 de energiekosten laag houden. Daarmee blijven de gevolgen van het wegvallen van het prijsplafond voor gas, elektriciteit en stadswarmte beperkt.
